Het domein in het algemeen

Leeuwergem is een buitengewone plek die geschiedenis uitademt. De geschiedenis van de Heren van Leeuwergem gaat 1000 jaar terug in de tijd. Er werden achtereenvolgens drie kastelen gebouwd op dezelfde plek: een middeleeuws kasteel waarvan de funderingen nog altijd zichtbaar zijn in de kelder, een renaissancekasteel en het huidige kasteel uit de 18e eeuw.

In de 18e eeuw was het Domein van Leeuwergem het zomerverblijf van de familie d'Hane, één van de invloedrijkste families in Gent en zeker één van de rijkste van onze Provincies. Graaf Pierre Emmanuel d'Hane, oprichter van de Academie voor Schone Kunsten van Gent, was een bekende estheet met een passie voor architectuur, kunst en tuinen. Hij legde zich toe op het opluisteren van zijn herenhuis in Gent (dat nu een museum is) en op het reconstrueren van zijn zomerresidentie in 1764 met prachtige Franse tuinen waarvan de perspectiefassen nog altijd aanwezig zijn.

Zijn oudste zoon, Emmanuel, nam na de dood van zijn vader twintig jaar later, in 1786, de lotsbestemming van Leeuwergem over. Hij was een jongeman met een innemende persoonlijkheid vol nieuwe ideeën afkomstig uit Engeland die graag in het kasteel verbleef. Tuinen en plantkunde waren zijn passie en hij verzamelde exotische planten. Hij liet het kasteel verfraaien (Adam-stijl in het grote salon en behangpapier uit China) en veranderde de tuinen van zijn vader volledig. Hij behield enkel de perspectiefassen. Hij creëerde een opeenvolging van vijvers in het hoofdperspectief van het park, bosjes en een schitterend en charmant openluchttheater dat nu gebruikt wordt voor theatervoorstellingen of huwelijken.

Naast het klassieke park, richtte hij over een tiental hectare een Engels bos in opgeluisterd met originele follies: een astronomische toren, een obelisk, een hutje, ... Het is een wonderbaarlijke plek. Na het Koninklijk Domein van Laken is dit de vroegste en grootste Anglo-Chinese tuin van onze streken. Het is een heuvelachtig gebied (23 meter hoogteverschil tussen het hoogste en laagste punt) met negen bronnetjes op de hoogste punten. Zo kon hij verschillende vijvers, watervalletjes en stroompjes creëren die samen pittoreske en idyllische taferelen vormen die de wandelaar ontdekt wanneer hij de kronkelige paadjes volgt. Emmanuel d'Hane was lid van de Gentse vrijmetselaarsloge 'La Bienfaisante'. Het ontwerp van het Engelse bos beantwoordt niet alleen aan esthetische criteria, het is ook een geesteswerk. In de keuze van bepaalde follies vinden we de symboliek van de inwijding in de vrijmetselarij terug.

Helaas kon hij door politieke problemen zijn grote plan niet afwerken (het originele plan van de tuinen wordt bewaard in het kasteel). In 1789 ving Emmanuel d'Hane Franse aristocraten op die de Revolutie ontvluchtten. Zo verbleef de gravin van Marsan, gouvernante van de koninklijke kinderen van Frankrijk (waaronder de toekomstige koning Lodewijk XVI), meer dan een jaar in Leeuwergem. In 1791 palmden de revolutionaire troepen Leeuwergem in en de familie d'Hane ging in Engeland wonen. Wie bleef, werd gevangengenomen. Het kasteel liep heel wat schade op: het werd geplunderd, de parketvloeren werden losgerukt.

Pas in 1797 koopt Jean-Baptiste d'Hane, enige erfgenaam van de familie, het Domein van Leeuwergem terug van de Franse Staat. Hij ontving koning Lodewijk XVIII in zijn prachtige herenhuis in de Veldstraat in Gent. De koning verbleef er tijdens de Honderd Dagen, van 16 maart 1815 tot aan de nederlaag van Napoleon in Waterloo op 18 juni van datzelfde jaar. Tijdens zijn verblijf in Gent ging de koning op bezoek in het kasteel van Leeuwergem van zijn gastheer. In het begin van de 19e eeuw liet Jean-Baptiste een orangerie en een kleine spiegelvijver achteraan het kasteel bouwen.

Het kasteel en alle tuinen behoren nog altijd toe aan de afstammelingen van de familie d'Hane. Zij behielden de oude vorm. De huidige eigenaars zijn sinds de jaren 90 bezig met de restauratie van het klassieke park. De komende jaren willen ze het Engelse bos proberen te herstellen.

Wij wensen u een prettig bezoek.